تنبلی تخمدان یا همان سندروم تخمدان پلی کیستیک بیماری است که باعث اختلال در غدد درون ریز می شود. این بیماری مشکلات زیادی را ایجاد میکند. برای مثال یکی از رایج ترین این مشکلات ناباروری در خانم ها است. در این مطلب قصد داریم به طور کامل در مورد این بیماری و علائم و … با هم صحبت کنیم.
تنبلی تخمدان چیست؟
در قسمت های مختلف تخمدان ممکن است کیسه هایی که حاوی مایعات هستند ایجاد شود و تکثیر پیدا کند. این کیسه ها باعث اختلالات هورمونی میشود و مشکلات مختلفی مانند رشد زیاد موهای زائد، تغییر در سیکل ماهانه و … را به همراه دارد.
پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان سه مشخصه دارد:
1. پریود نامنظم
2. علائم افزایش هورمونهای آندروژنی مثل موهای زائد، جوش صورت،ریزش موی سر
3. علائم سونوگرافی که معمولا باید دوتا از علائم وجود داشته باشد که بگوییم کسی مبتلا به تخمدان پلی کیستیک است.
انواع تنبلی تخمدان
چند نوع تنبلی تخمدان داریم؟ این بیماری انواع خاصی ندارد و در کل یک نوع پلی استیک داریم. اما می تواند با توجه به شدت درگیر کردن فرد نوع خفیف یا شدید باشد که در هر کدام علائم و نشانه های آن فرق می کند.
علائم pco تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک
از مهم ترین علائم تنبلی تخمدان میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مشکلات قاعدگی پریود نامنظم: پریود نشدن یا دیر پریود شدن خونریزی شدید و دردناک
- مشکلات باروری: عدم تخمک گذاری و کاهش باروری
- افزایش هورمون های مردانه آندروژنی : رویش موی مردانه (بالای لب- صورت-شکم-کمر و قسمتهای داخلی ران)-ریزش موی سر
- افزایش وزن
- جوش صورت-سینه-کمر( خصوصاً بعد از سن نوجوانی)
- دیابت
- مشکلات خواب که به نوبه خود سبب خستگی کم حافظگی و نوسان خلقی میشود
- اختلالات خلقی مثل افسردگی-اضطراب-اختلال خوردن
(پی سی او) pco شامل طیف گسترده از علائم است که مبتلایان ممکن است با یک یا چند تا از این علائم به پزشک مراجعه کنند , و افراد مختلف ممکن است علائم متفاوت داشته باشند.
بعضی زنان پریود های منظم دارند و بعضی ندارند
بعضی از زنان اضافه وزن دارند و بعضی ندارند
بعضی زنان ناباروری دارند و بعضی ها ندارند
بعضی از زنان افزایش رویش موهای زائد دارند و بعضی ندارند
به هر حال همه زنان مبتلا به pco را نمیتوان مثل هم درمان کرد.
علت تنبلی تخمدان
به دلیل شمایلی که تنبلی تخمدان یا PCO دارد برخی از افراد فکر می کنند که کیست تخمدان دارند؛ اما زمانی که در مطب بهترین متخصص زنان معاینه دوباره یا سونوگرافی می شوند مشخص می شود که فقط به تنبلی تخمدان مبتلا بوده اند و در واقع کیستی وجود ندارد و به دلیل نمای خاصی که تخمدان پلی استیک در سونوگرافی دارد و تجمع فولیکول های ریز در حاشیه تخمدان یا همان نمای گردنبند مروارید به آن اصطلاح پلی استیک اطلاق م شود و برخی از افراد فکر م کنند که به کیست تخمدان مبتلا هستند.
خیلی از افراد در رابطه با علت تنبلی تخمدان کنجکاو هستند و در رابطه با آن سوال هایی دارند. در پاسخ به این سوال باید گفت هورمون هایی که به طور طبیعی در بدن مشغول تخمک گذاری هستند؛ ریتم خاصی در بدن دارند و در خانم های مبتلا به تنبلی تخمدان این ریتم بهم می ریزد، خصوصا هورمون LH که در تمام دوران پریود و سیکل ماهیانه پایین است و زمانی که به تخمک گذاری نزدیک می شویم ناگهان بالا می رود، به پیک خود می‌رسد و دوباره پایین می آید در افراد مبتلا به پلی استیک این پیک اتفاق نمی‌افتد. به همین علت است که تخمک گذاری صورت نمی گیرد چون در واقع همین پیک است که سبب تخمک گذاری می شود..
بنابر این اتفاق فولیکول هایی که رشد آن ها تا حد زیادی پیش رفته است در همان مراحل اولیه متوقف می شوند و دیگر تخمک گذاری نمی کنند و در سیکل های متعدد، تعداد زیادی از فولیکول های متوقف شده در تخمدان انباشته می شوند و نمای خاصی را در سونوگرافی ایجاد می کنند.
درمان تنبلی تخمدان
فرآیند درمان تنبلی تخمدان یا همان پلی استیک، فرآیند سختی نیست و شما می توانید با مراجعه به متخصص زنان و زایمان، سونوگرافی و بررسی وضعیت تخمدان هایتان برای درمان اقدام کنید. فراموش نکنید که حتما به صورت دوره ای به یک متخصص برای چکاپ مراجعه کنید. این امر بسیار مهم است و به شما کمک می کند اگر که بیماری خاصی مبتلا شدید زود تر شناسایی شود و روند درمان را آغاز کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین جراح زیبایی زنان چه ویژگی هایی دارد؟
تشخیص تنبلی تخمدان
تشخیص تنبلی تخمدان در خانم ها کار آسانی نیست. معمولا برای تشخیص پزشک انجام آزمایش هایی را توصیه میکند تا پس از بررسی های لازم فرایند درمان آغاز شود.
زندگی بهتر برای مبتلایان به تنبلی تخمدان
نکته اصلی در درمان بیماری افراد مبتلا به PCO اصلاح سبک زندگی است. سعی کنید در رژیم غذایی خود نکاتی را رعایت کنید برای مثال
- شکر را حذف کنید.
- لبنیات را در رژیم غذایی کم کنید.
- آرد سفید کم تر مصرف کنید.
- 7 تا 8 ساعت خواب شبانه داشته باشید.
- ورزش منظم داشته باشید.
- تمامی مکمل ها را اصولی و تحت نظر پزشک مصرف کنید.
- سعی کنید استرس کم تری در طول روز داشته باشید.
- به مقدار کافی آب بنوشید.
- از شرایط التهاب زا مانند مصرف سیگار و تماس با سموم محیطی و مواد غذایی التهاب زا دوری کنید.
- انجام فعالیت هایی مثل پیاده روی، رقصیدن و شنا میتواند برای شما مفید باشد.
چه تغییرات هورمونی در افراد مبتلا به تنبلی تخمدان وجود دارد؟
- افزایش هورمونهای آندروژنی
- افزایش هورمونهای التهابی
- افزایش مقاومت بدن به انسولین و افزایش سطح انسولین
نکات مهم در رابطه با افراد مبتلا به پلی استیک
در ادامه به برخی از مهم ترین نکات در رابطه با افراد مبتلا به تنبلی تخمدان اشاره می کنیم.
افراد مبتلا به تنبلی تخمدان چه غذاهایی را بیشتر مصرف کنند؟
- کربوهیدرات های مفید مثل سیب زمینی شیرین پخته، برنج قهوه ای ،جوپرک ، نخود ، آرد کامل و سبوس دار، آرد نخود چی، ذرت خام و پخته
- غذاهای ضد التهابی مانند گوجه فرنگی، بادام، ماهی سالمون، توت فرنگی، اسفناج، ماهی تن، انواع توت، لوبیا قرمز ، دانه چیا و حبوبات
- پروتئین های سالم مانند مرغ، بوقلمون، ماهی سفید ، گوشت بره
- روغن ها مفید مثل روغن زیتون، روغن ماهی ، روغن آواکادو و کره بادام زمینی
افراد مبتلا به تنبلی تخمدان چه غذاهایی را کمتر استفاده کنند؟
1- مواد غذایی حاوی گلوتن مانند پاستا، ماکارانی، نان تهیه شده از آرد سفید، نان باگت، دونات، پیراشکی و غلات صبحانه، چیپس، برنج هندی و لبنیات
2- شیرینی و شکر
3- مواد غذایی فراوری شده مانند بیکن، غذاهای سرخ شده ، غذاهای آماده، سوسیس و کالباس
4- چربی های التهاب زا مانند روغن کانولا، روغن ذرت، روغن سویا، روغن آفتاب گردان، سس مایونز
5- نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، انرژی زا، آب میوه های صنعتی
چند توصیه برای رژیم غذایی افراد مبتلا به PCO (تنبلی تخمدان)
- بیست گرم پروتئین در روز مصرف کنید. (100 گرم گوشت مرغ، 70 گرم گوشت بوقلمون یا یک پیمانه مکمل پروتئینی)
- رژیم غذایی پایه شامل 50 درصد پروتئین ، 25 درصد چربی و 25 در صد کربوهیدرات باشد.
- هر دو سه ساعت یکبار چیزی میل کنید.
- حتما سالاد را در رژیم غذایی داشته باشید.
- حتما صبحانه بخورید. (تخم مرغ وعده غذایی مناسبی برای صبحانه است.)
- زردچوبه را به صورت فراوان استفاده کنید.
- هیچ وعده غذایی را حذف نکنید.
- مصرف شکر ، لبنیات و آرد سفید را کاهش دهید.
- پروتئین، سبزی و میوه را بیشتر کنید.
کمبود چه بیماری هایی سبب PCO میشود؟
فولیک اسید، B 12 ، منزیم، زینک، ویتامین D
مکمل های مفید برای بیماران مبتلا به PCO یا تنبلی تخمدان
زینک : مقدار لازم 15 تا 30 میلی گرم
- مفید در بهبود آکنه و جوش صورت
- کاهش آندروژن (هورمون های مردانه در زنان)
- بهبود هیرسوتیسم (پرمویی)
- بهبود تخمک گذاری و باروری
- کاهش ریزش مو
- بهبود قند خون و مقاومت به انسولین
- کاهش التهاب
اینوزیتون: 2 تا 4 گرم
- بهبود واضح تخمک گذاری
- بهبود مقاومت به انسولین
- کاهش التهاب
- کاهش اندوژن ها (هورمون های مردانه در زنان)
- کاهش استرس و اضطراب در زنان
منیزیم : 300 میلی گرم
- کاهش استرس
- کاهش مقاومت به انسولین
- بهبود خلق و خواب
- کاهش التهاب
اصول ورزش در PCO
نکته مهم تداوم و ورزش است حتی اگر به صورت قدم زدن ساده باشد. بهترین ورزش برای افراد مبتلا به PCO ورزش های کششی و مقاومتی (با وزنه – کش – دستگاه ها)
برنامه ورزشی به صورت متوسط 150 ساعت در هفته میباشد و شامل :
1- ورزش های مقاومتی و کششی (2 تا 4 جلسه در هفته)
سبب بهبود سطح انسولین خون
کمک به ساخته شدن توده عضلانی و افزایش متابولیسم میشود
2- قدم زدن (2 تا 4 جلسه در هفته )
سبب کاهش استرس و التهاب میشود.
3- هوازی (1 تا 2 جلسه در هفته)
سبب بهبود عملکرد قلبی و عروقی ، تناسب اندام و بهبود سطح انسولین میشود.
4- دویدن را زیر 15 دقیقه نگهدارید
5- یوگا و قدم زدن برای افراد مبتلا به PCO بسیار مفید است.
عوارض تنبلی تخمدان
در صورت ابتلا به این بیماری بهتر است که حتما به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و درمان را انجام دهید، در صورت که درمان تنبلی تخمدان صورت نگیرد ممکن است با مشکلاتی مانند مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم رو به رو شوید:
ناباروی یکی از مشکلاتی است که بدلیل تنبلی تخمدان در تخمک گذاری ایجاد می شود و ممکن است که فرد در بارداری ناتوان شود. همچنین مشکلاتی مانند اختلالات روحی و روانی،مشکلات تنفسی در خواب و … نیز از دیگر عوارض تنبلی تخمدان هستند.
اثر منفی استرس بر تنبلی تخمدان یا PCO
استرس باعث افزایش میزان کورتیزول، دی هیدروآندروستون و آدرنالین خون میشود که ترکیب این هورمون ها روی سطح انسولین خون اثر میگذارد و باعث افزایش مقاومت بدن به انسولین میشود که خودش باعث تشدید PCO میشود.
هنگامی که کورتیزول خون بر اثر استرس مضمن و مداوم بالا میرود سلول های بدن به انسولین مقاوم میشود و تنبلی تخمدان بیشتر میشود پس کنترل و مهار و کم کردن استرس در زندگی برای بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان نقش کلیدی و اساسی دارد.
کلام آخر
در انتها باید بگوییم که اگر این بیماری در شما تشخیص داده شد نترسید و سعی کنید در آرامش روند بهبود خود را آغاز کنید. شما می توانید در صورت داشتن هر گونه سوال در رابطه با تنبلی تخمدان آن را در انتهای همین مقاله مطرح کنید و پاسخ آن را توسط دکتر کیمیا قاسمی متخصص زنان، زایمان و نازایی دریافت کنید.
سلام ممنون از اطلاعات و توضیحات کاملتون
من 17 سالمه توی 15 سالگی پریودم نامنظم شد ب متخصص مراجعه کردیم گفتن تنبلی تخمدانه احتمالا اما جدی نگرفتیم و با دارو گیاهی رفع شد اما این روزا استرسم خیلی بالاست و دوباره پریودم نامنظم شده یا حتی پریود نمیشم
خیلی نگرانم قبلا هم ک رفتیم دکتر از این قضیه خیلی ترسیدم بد گفتم چیز خاصی نیست ولی خب مثل اینکه خیلی مهم تر از این حرفاست الان باید چ کنم؟
عزیزم بهترین کار اینه که دوباره برای چکاپ به متخصص زنان مراجعه کنید.
سلام. از کجا مطمین بشم که یائسگی زودرس دارم یا تنبلی تخمدان؟ ۴۰ ساله هستم و ۲ سالی میشه پریود نامنظم دارم و الان ۳ ماه هست اصلا نشدم دیگه.
آزمایش هورمونی دادم. FSH 4,9 بود و LH 18,4 بود. اما توی پریودی نبود آزمایش. چون نمیشم دیگه.
عزیزم حتما در اسرع وقت برای چکاپ به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. ممکنه به آزمایش های دیگه احتیاج پیدا کنید.
سلام وقتتون بخیر
یه سوالی داشتم ممنون میشم جواب بدید
من چند تا از علائم تنبلی تخمدان رو دارم مثلا پریود نامنظم و الان هم یک ماه هست که پریود نشدم و همینطور رشد مو تو صورتم اما فک میکنم عفونت باشه چون خارش دارم
ممنون میشم راهنماییم کنین
سلام
برای تنبلی تخمدان بهتر است برای درمان اقدام کنید
جهت درمان هم یک سری روش ها نظیر تغییرات سبک زندگی، مصرف مکمل ها، داروهای تنظیم کننده عادات ماهانه و … وجود دارد و درمانش هم زمان بره حدود دوسال باید این روش ها را رعایت کنید تا جواب بگیرید.
برای عفونت هم باید تحت درمان قرار بگیرید.
سلام من تنبلی تخمدان دارم مدت شش ماه میشه پریود نشدیم آیا بعد از این مدت امکانش است که کسی باردار شود و بخاطر تداوی خود چی کار کنم ممنون میشم اگر جواب دهید چون زیاد تداوی کردیم و نتیجه نداده .؟
سلام
بله بعد از یه مدت که درمان انجام شد احتمال بارداری خیلی افزایش پیدا می کنه
ولی به طور کلی در برخی از افراد مبتلا به تنبلی تخمدان احتمال بارداری خیلی کم تر از عموم افراد هست.
سلام وقت بخیر
من ۱۹ سالمه ۱۶ سالگی تنبلی تخمدان داشتم با داروی گیاهی کامل رفع شد ولی الان چندوقته استرس زیادی دارم و پریودیم یکم عقب جلو میشه و سردردهای مکرر دارم امکان اینکه دوباره برگشته باشه هست؟
سلام
بله استرس نقش اساسی در برگشت تنبلی تخمدان داره و یکی از نکات اصلی برای درمان تنبلی تخمدان هم کم کردن استرس است بنابراین استرس خودتونو کم کنید به احتمال خیلی زیاد هم سردردهاتون کم میشه و هم پریودیتون منظم میشه بهتره درمان نگهدارنده مکمل های ویتامینی هم در کنارش ادامه دهید.
سلام من ۲۳سالمه ۱ساله ازدواج کردم ۵ماهه دارم اقدام میکنم برا بارداری ولی باردار نمیشم فقط پریودی نامنظم وزنم رفت بالا و ریزش موی شدید گرفتم چیکار کنم لطفا کمکم کنید
سلام
بهتر است خودتان یک آزمایش هورمونی انجام داده و همینطور از لحاظ تنبلی تخمدان بررسی لازم رو انجام بدید و همسرتون هم یک آزمایش اسپرم انجام بدهند و سپس تحت نظر پزشک قرار بگیرید.
سلام خسته نباشید من از اول پریودم نامنظم بود و کلاس شیشم که بودم زیرشکمم خیلی درد میکرد دکتر رفتیم سونو داد مشخص شد که اندازه فولیکولام بزرگ و کوچیکن ولی دیگه به درمان ادامه نداد با گذشت زمان موهای زائد دور سینه ناف و همچنین ران زدم الانم ۱۸سالمه تشخیص شما چیه؟
سلام
به احتمال زیاد مبتلا به تنبلی تخمدان هستید و بهتر است جهت درمان به متخصص زنان مراجعه کنید.
سلام ممنون از توضیحاتتون
من یونوگرافی دادم و گفتن تنبلی تخمدان دارم اما هیچ مشکلی ندارم یعنی پریودیم منظمه تحرک دارم رژیمم رعایت میکنم کاملا هیچ موی زائدی هم ندارم و درکل هیچ علائمی ندارم که اذیتم کنه، به نظر شما باید چیکار کنم؟
سلام
سونوگرافی به تنهایی دلیل بر تنبلی تخمدان نیست و شرایط دیگری هم لازمه بنابراین نگران نباشید و ترجیحا به یک متخصص زنان برای دریافت مکمل هایی جهت پیشگیری از ابتلا به تنبلی تخمدان مراجعه کنید.
سلام خسته نباشید
من حدودا6ماهه درحال اقدام به بارداری هستم ولی هنوز اتفاق نیافتاده
ازمایشات قبل بارداری رو انجام دادم دکتر کفت مشکلی نداری سونو هم روز دوم پریودی بود که رفتم فولیکولم اندازه ش نسبت به روز دوم پریودی زیاد بود،1.8سانتی متر نوشته بود
دوره یپریودیم هم قبلا 28روز بود از وقتی که درحال اقدام هستم گاهی25 ،26روز میشه و گاهی هم 27
آیا تنبلی تخمدان دارم؟
سلام
نازایی در صورتی که یکسال به طور مداوم یک شب در میان تماس جنسی برقرار شود و بارداری اتفاق نیوفتد رخ خواهد داد اما اگر سن شما بالای 30 سال هست و عجله برای بارداری دارید می توان زیر یکسال هم ازمایشات مربوط به نازایی را انجام داد آقا ازمایش اسپرم و خانم ازمایش هورمونی را انجام بدهند و سپس تحت نظر پزشک برای بارداری قرار بگیرید.
در مورد عقب و جلو افتادن پریودی هم تا 7 روز نرمال محسوب می شود و مشکلی وجود ندارد.