هیسترکتومی به معنای برداشت رحم به روش جراحی است و یکی از شایع ترین جراحی ها محسوب می شود. بیش از پنجاه درصد خانم ها تا قبل از پنجاه سالگی این جراحی را انجام می دهند. برای آن دسته از خانم هایی که سیکل قاعدگی سنگین دارند، این جراحی می تواند به تسکین علائم شان کمک کند.
دلایل انجام هیسترکتومی
دلایل متعددی برای انجام هیسترکتومی وجود دارد. از جمله:
- سیکل قاعدگی دردناک و سنگین که با درمان دارویی بهبود نمی یابد
- وجود فیبروم. تورم غیر طبیعی ماهیچه هایی که در رحم رشد می کنند و می توانند باعث درد در سیکل قاعدگی و یا فشار بر سایر ارگان های لگنی شوند
- افتادگی رحم
- اندومتریوز. اختلالی که رحم جایی خارج از محل طبیعی رشد می کند و منجر به بروز درد می شود
- عفونت های لگنی شدید و غیر قابل درمان
- سرطان تخمدان، واژن، دهانه رحم، لوله های فالوپ و یا تخمدان ها
در برخی موارد نادر، ممکن است نیاز باشد تا هیسترکتومی اورژانسی انجام شود، مانند خونریزی غیر قابل کنترل حین زایمان.
اما معمولا زمان انجام این روش جراحی از قبل تعیین خواهد شد.
انواع هیسترکتومی
انواع مختلفی برای جراحی هیسترکتومی وجود دارد.
- هیسترکتومی کامل، که در این روش خود رحم و گردن رحم برداشته می شود.
- هیسترکتومی جزئی، که خود رحم برداشته می شود و گردن و دهانه رحم سالم باقی می ماند.
- هیسترکتومی رادیکال، که شامل برداشت رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها می باشد.
- هیسترکتومی واژنی، که به جای برش شکمی از طریق واژن انجام می شود. زمانی که رحم دچار افتادگی شده باشد، رحم از طریق واژن برداشته خواهد شد و هیچ گونه اسکاری بر روی شکم باقی نمی ماند.
در صورتی که تخمدان ها برداشته شوند، دیگر امکان باروری وجود نخواهد داشت چرا که هورمون های جنسی زنانه تولید نمی شود.
هیسترکتومی به چه صورت انجام می شود؟
هیسترکتومی عموما در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی، بی حسی اسپاینال و یا اپیدورال انجام می شود. معمولا بعد از عمل، بیمار چند روزی را در بیمارستان بستری می ماند و داروهای مسکن و آنتی بیوتیک هایی به منظور پیشگیری از بروز عفونت در نظر گرفته خواهد شد.
هیسترکتومی از طریق برش های مختلفی انجام می شود. از جمله:
- هیسترکتومی شکمی، از طریق ایجاد برش بزرگی بر روی شکم
- هسترکتومی لاپاراسکوپی، که به طریق لاپاراسکوپی انجام می شود. در این روش، لوله ای ظریف به همراه دوربین متصل به آن به نام لاپاراسکوپ، امکان مشاهده ارگان های داخلی را برای پزشک فراهم خواهد کرد. لاپاراسکوپ و ابزارهای جراحی، از طریق برش های کوچک روی شکم عبور می کنند و بافت برداشته خواهد شد. رحم نیز از طریق واژن برداشته می شود.
- هیسترکتومی واژنی، که از طریق برش های کوچک در قسمت فوقانی واژن انجام می شود. رحم نیز از طریق واژن برداشته خواهد شد. از این روش در درمان سرطان رحم و دهانه رحم در مراحل اولیه استفاده می شود.
خانم هایی که تحت جراحی هیسترکتومی واژنی و یا لاپاراسکوپی قرار می گیرند، دوران نقاهت کوتاه تری را پشت سر می گذارند و سریع تر قادر به انجام کارها و فعالیت های عادی خود خواهند بود. طول دوره نقاهت جراحی هیسترکتومی شکمی در حدود شش تا هشت هفته می باشد.
عوارض هیسترکتومی
احتمال بروز عوارض، به نوع جراحی انجام شده بستگی دارد و ممکن است هیچ گونه عوارضی در بیمار مشاهده نشود. برخی عوارض احتمالی عبارتند از: درد، خونریزی، عفونت، مشکلات مربوط به مثانه، یبوست و یا لخته شدن خون.
بعد از هیسترکتومی
بعد از پایان هیسترکتومی، مایعات و یا سایر داروها از طریق سرم وارد بدن می شوند. کاتتری برای تخلیه ادرار داخل مثانه قرار می گیرد.
در صورتی که هیسترکتومی از طریق برش شکمی انجام شده باشد، برش ها باید بخیه زده شوند. این بخیه ها بعد از گذشت یک هفته و یا بیشتر بهبود می یابند.
دوره نقاهت هیسترکتومی
- روز بعد از جراحی، از بیمار خواسته می شود از رختخواب بلند شود و راه برود.
- با این حال، توصیه می شود بیمار تا حد امکان در منزل استراحت و از انجام کارهای شدید بدنی مانند بلند کردن اجسام سنگین و ورزش، خودداری کند.
- رانندگی و رفتن به استخر، به مدت شش هفته ممنوع می باشد.
- بعد از گذشت پنج تا شش هفته، بیمار می تواند به زندگی عادی خود برگردد. به مرور، بیمار می تواند به شدت فعالیت ها اضافه کند.
- ممکن است بیمار تا مدتی بعد از جراحی، احساس خستگی کند که البته این مورد موقتی است و بعد از گذشت مدتی، برطرف خواهد شد.
- برخی بیماران در خصوص اضافه وزن بعد از هیسترکتومی می پرسند، که باید بگوییم دلیلی برای این مورد وجود ندارد.
- برقراری رابطه جنسی به مدت شش هفته ممنوع است.
- تخمدان ها حتی بعد از یائسگی اندروژن ترشح می کنند و این هورمون ها برای حفظ میل جنسی بسیار مهم هستند. درآوردن تخمدان ها در طول هیسترکتومی و در هر سنی، مانع از تولید این هورمون ها می شود.
برخی سوالات متداول در خصوص هیسترکتومی
- آیا جراحی هیسترکتومی منجر به یائسگی می شود؟
یائسگی زمانی اتفاق می افتد که تخمکی از تخمدان ها آزاد نشود. در صورتی که هر دو تخمدان ها در آورده شوند، شاهد بروز علائم یائسگی خواهیم بود.
- آیا جراحی هیسترکتومی تاثیری بر روی میل جنسی خواهد گذاشت؟
بسیاری از خانم ها بعد از انجام جراحی و به دلیل تسکین درد ناشی از فیبروم و یا ناراحتی ناشی از افتادگی، از بهبود میل جنسی خبر داده اند. با این حال، ممکن است هیچ گونه تغییری در میل جنسی مشاهده نشود.
- آیا بعد از هیسترکتومی، نیازی به انجام تست های غربالگری دهانه رحم می باشد یا خیر؟
در صورتی که هیسترکتومی به روش جزئی انجام شود، نیاز است تا تست پاپ اسمیر طبق زمان بندی مشخص شده از سوی پزشک انجام شود. حتما در این خصوص با پزشک مشورت داشته باشید.
باسلام
مادرم حدود ۶ ماه پیش عمل کرده وبعداز چندماه دچار خونریزی شده اگر امکان داره راهنمایی کنید؟